17 Νοέμβρη 2021:
Εδώ Πολυτεχνείο

«Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
δε θα πάψεις ούτε στιγμή να αγωνίζεσαι 
για την ειρήνη και για το δίκιο.
Θα βγεις στους δρόμους, θα φωνάξεις,
τα χείλια σου θα ματώσουν απ’ τις φωνές, 
το πρόσωπό σου θα ματώσει από τις σφαίρες,
μα ούτε βήμα πίσω».

Οι στίχοι του ποιητή Τάσου Λειβαδίτη φαίνεται πως συγκίνησαν τότε, το Νοέμβριο του 1973, το πιο ευαίσθητο και δυναμικό κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας, τους φοιτητές και τους μαθητές, οι οποίοι έδωσαν με τον ιερό τους αγώνα μια νέα διάσταση στην έννοια άνθρωπος. Κάθε χρόνο στις 17 Νοεμβρίου, πιστοί στο ραντεβού μας με την ιστορία, γιορτάζουμε και τιμούμε την επέτειο της εξέγερσης του Πολυτεχνείου, αποδίδοντας τιμές σ’ αυτούς που αγωνίστηκαν και έπεσαν για την ελευθερία και τα πιστεύω τους. Ξαναζούμε τα μαύρα και σκοτεινά χρόνια της περιόδου 1967-1974, με κορύφωμα τη μαχητική κινητοποίηση των φοιτητών του Πολυτεχνείου και του λαού, τότε, στις 14-17 Νοέμβρη 1973.

Ο Νίκος Ξυλούρης τραγουδά το «Φίλοι και αδέρφια», στο πλαίσιο του θεατρικού έργου του Ιάκωβου Καμπανέλλη «Το μεγάλο μας τσίρκο», που έγραψε ιστορία όταν ανέβηκε στις 22 Ιουνίου 1973 στο θέατρο «Αθήναιον» από το θίασο Καρέζη – Καζάκου. Μέσα από τη σάτιρα και την αλληγορία το έργο διατρέχει τη νεότερη ελληνική ιστορία, κρύβοντας μηνύματα κατά της δικτατορίας και έγινε σύμβολο του αγώνα κατά της δικτατορίας.

Πώς φτάσαμε στο Πολυτεχνείο: Μικρό χρονικό

Από τις αρχές του 1973 εκφράστηκε η λαϊκή αγανάκτηση ενάντια στο δικτατορικό καθεστώς, όπως η κατάληψη της Νομικής το Φλεβάρη του 1973, η διαδήλωση στις 4 Νοέμβρη 1973 με αφορμή το μνημόσυνο του Γεωργίου Παπανδρέου, αλλά και η διαδήλωση 3.000 φοιτητών για συμπαράσταση στους συλληφθέντες στις 8 Νοέμβρη.

Καζάνι που σιγόβραζε ήταν εκείνες τις μέρες του Νοέμβρη οι σχολές. Η χούντα των συνταγματαρχών είχε βάλει στόχο να υποτάξει στο μηχανισμό της το φοιτητικό κίνημα. Ματαίωσε τις εκλογές στους φοιτητικούς συλλόγους και δεν τους επέτρεπε να εκλέγουν οι ίδιοι με ελεύθερες εκλογές τους αντιπροσώπους τους. Οι φοιτητές διεκδικούσαν ελεύθερες εκλογές, διακοπή της στράτευσης των φοιτητών και περισσότερες πιστώσεις για την παιδεία.

Στη Νομική, βέβαια, για πρώτη φορά ακούστηκαν τα συνθήματα «Κάτω η χούντα», «Ψωμί, Παιδεία, Ελευθερία, Εθνική Ανεξαρτησία», που έδειχναν ότι ο αγώνας των φοιτητών έφερνε στην επιφάνεια τη διεκδίκηση όλου του λαού για τη λευτεριά του.

Τετάρτη 14 Νοέμβρη 1973:

Πρωί-πρωί ήλθαν σήμερα οι φοιτητές στις σχολές τους. Πρέπει να πάρουν αποφάσεις. Το προαύλιο του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου κοχλάζει από τους συγκεντρωμένους φοιτητές. Μετά από λίγο φτάνουν και οι συνάδελφοί τους από τη Νομική και την Εμπορική που συγκρότησαν πορείες. Στις έξι το απόγευμα έρχεται ένας εισαγγελέας και ζητά από τους φοιτητές «να διαλυθούν ησύχως». Εκείνοι κλείνουν τις πόρτες του Πολυτεχνείου. Ώρα 7 μμ. «Απόψε θα μείνουμε στο Πολυτεχνείο», αποφασίζουν 1.500 φοιτητές. Γίνονται συνελεύσεις και εκλέγεται η προσωρινή Συντονιστική Επιτροπή. Πλήθος κόσμου αρχίζει να συγκεντρώνεται γύρω από το Πολυτεχνείο. Η Πατησίων δονείται από τα συνθήματα κατά της χούντας και αρχίζουν να σκορπίζονται οι πρώτες προκηρύξεις.

Πέμπτη 15 Νοέμβρη 1973:

Η κατάληψη αποτελεί πόλο έλξης του λαού της Αθήνας, που εκφράζεται από τα συνθήματα «των ελεύθερων πολιορκημένων», συγκεντρώνει γι’ αυτούς τρόφιμα και φάρμακα και παραμένει όλη νύχτα για συμπαράσταση στο χώρο γύρω από το Πολυτεχνείο. Εκλέγεται νέα Συντονιστική Επιτροπή, στην οποία συμμετέχουν και δύο εργάτες, που μαζί με πολλούς συναδέλφους τους μπαίνουν στο Πολυτεχνείο. Στη Θεσσαλονίκη και την Πάτρα οι φοιτητές καταλαμβάνουν τα πανεπιστημιακά κτίρια, οι αγρότες από τα Μέγαρα ξεκινούν για την Αθήνα και επαναστατικές εκδηλώσεις ξεσπούν στις συνοικίες της Αθήνας και του Πειραιά.

Το βράδυ η φωνή της εξέγερσης μπαίνει σε όλα τα σπίτια και οι βελόνες των ραδιοφώνων σκοπεύουν σταθερά στους 1050 χιλιόκυκλους:

«Εδώ Πολυτεχνείο! Εδώ Πολυτεχνείο! Σας μιλά ο Ραδιοφωνικός Σταθμός των ελεύθερων αγωνιζόμενων φοιτητών, των ελεύθερων αγωνιζομένων Ελλήνων. Κάτω η χούντα, κάτω ο Παπαδόπουλος, έξω οι Αμερικάνοι, κάτω ο φασισμός, η χούντα θα πέσει από το λαό… Λαέ κατέβα στο πεζοδρόμιο, έλα να μας συμπαρασταθείς, τη λευτεριά σου για να δεις…»

Παρασκευή 16 Νοέμβρη 1973:

Ο δικτάτορας Παπαδόπουλος δίνει διαταγή να χτυπηθεί η λαοθάλασσα που είναι γύρω από το Πολυτεχνείο. Δακρυγόνα, φωτιές για την εξουδετέρωσή τους, οδοφράγματα, σφαίρες στο ψαχνό και αίμα στους δρόμους γύρω από το Πολυτεχνείο συνθέτουν το σκηνικό ενός εφιάλτη.

Μεσάνυχτα Σαββάτου 17 Νοέμβρη 1973:

Η χούντα κατεβάζει στη μάχη με τον άοπλο λαό τα αγαπημένα της «σιδερικά». Τα άρματα κάνουν την εμφάνισή τους στους δρόμους της Αθήνας και τρία από αυτά σταθμεύουν μπροστά στο Πολυτεχνείο. Οι προβολείς τους λούζουν στο φως τους σκαρφαλωμένους στα κάγκελα αγωνιστές.

17 Νοέμβρη 1973, ώρα 2 το πρωί:

Τα τανκς κλείνουν τώρα την είσοδο του Πολυτεχνείου. «Φαντάροι είμαστε άοπλοι, είμαστε αδέλφια, μη μας χτυπήσετε, ελάτε μαζί μας», φωνάζουν οι φοιτητές.

17 Νοέμβρη 1973, ώρα 3 το πρωί:

Το άρμα Μ47 σαν θηρίο που παίρνει φόρα τινάζεται εμπρός και συντρίβει την πύλη. Σίδερα και σάρκες πολτοποιούνται. Ακολουθούν σκηνές φρίκης και πανικού.

17 Νοέμβρη 1973, πριν ακόμα φέξει:

Οι αντλίες πετούν με δύναμη νερό για να ξεπλύνουν τα αίματα, να σβήσουν το έπος… Όμως δεν τα κατάφεραν και ούτε θα τα καταφέρει ποτέ κανείς. Η στρατιωτική κυβέρνηση κατόρθωσε να καταπνίξει στο αίμα την εξέγερση στο Πολυτεχνείο. Όμως ήταν γι’ αυτήν η αρχή του τέλους. Το Πολυτεχνείο ήταν και θα είναι πάντα ένα ζωντανό κάλεσμα για τη δημοκρατία και την ελευθερία. Θα είναι ζωντανό μέσα σε κάθε ελεύθερο μυαλό.

https://www.youtube.com/watch?v=ZFYhKKQnZxk

Στις 3 Αυγούστου 1974, μετά την κατάρρευση της 7χρονης δικτατορίας, ξανανεβαίνει η μουσικοχορευτική θεατρική παράσταση «Το μεγάλο μας τσίρκο», που είχε διακοπεί βίαια τον Οκτώβρη του 1973,λίγο πριν την εξέγερση του Πολυτεχνείου. Στο φινάλε της παράστασης προστέθηκε το τραγούδι «Το προσκύνημα», αφιερωμένο στους νεκρούς του Πολυτεχνείου.

Στην ταινία που ακολουθεί, μέσα από τη ματιά μιας γάτας που ήταν στο Πολυτεχνείο τη μοιραία νύχτα, «περνά» η εξέγερση των φοιτητών του Πολυτεχνείου.

Η ταινία αυτή είναι μια πρωτότυπη προσέγγιση στα γεγονότα του ’73. Μέσα από τα µάτια μιας γάτας «περνά» η εξέγερση των φοιτητών του Πολυτεχνείου κατά της δικτατορίας των συνταγματαρχών στην ταινία. Ο δημιουργός του φιλμ αξιοποίησε πραγματικές λήψεις από τα γεγονότα του Νοεμβρίου του 1973 και τα «δείχνει» μέσα από τα μάτια μιας γάτας που ήταν στο Πολυτεχνείο τη μοιραία νύχτα, πριν από 12.410 συν μία ημέρες.
Σενάριο – σκηνοθεσία: Ιορδάνης Ανανιάδης.
Παραγωγή ΕΡΤ.

Μήνυμα του Συλλόγου Διδασκόντων του ΕΠΑΛ Αλίμου προς τους μαθητές και τις μαθήτριές μας

Αγαπητά μας παιδιά
Με αφορμή τη σημερινή γιορτή για την επέτειο της εξέγερσης του Πολυτεχνείου θα θέλαμε να σας μεταφέρουμε το δικό μας μήνυμα. Οι νέοι που θυσιάστηκαν τότε ας γίνουν φωτεινό παράδειγμα για εσάς. Τιμή γι’ αυτούς είναι η συνεχής και άγρυπνη προσπάθειά σας για τη διαφύλαξη των ιδανικών, για τα οποία εκείνοι θυσίασαν το πολυτιμότερο αγαθό, την ίδια τη ζωή τους.
Εμείς, από τη μεριά μας, σας υποσχόμαστε ότι θα βρισκόμαστε πάντα στο πλευρό σας, όχι μόνο ως καθοδηγητές στη γνώση, αλλά και ως καθοδηγητές στη ζωή. Θέλουμε να σας διαβεβαιώσουμε ότι παλεύουμε καθημερινά, για να μην επιτρέψουμε στην αναπότρεπτη βιολογική φθορά να αγγίξει την ψυχή μας, ώστε να γίνουμε κοινωνοί στα όνειρά σας και να αφουγκραστούμε τους φόβους και τις ανησυχίες σας.
Αγωνιστείτε για τις ιδέες και τα πιστεύω σας, παλέψτε γι’ αυτό που δικαιωματικά σας ανήκει! Προσέξτε όμως. Μην το κάνετε με λάθος τρόπο. Μην αφήσετε κανένα επιτήδειο να σας παρασύρει σε λάθος μονοπάτια, γιατί τότε ο αγώνας σας θα γίνει φθηνός και ανώφελος.

«Φαντάσου όλους τους ανθρώπους να μοιράζονται τον κόσμο όλο, φαντάσου…». Ας ταξιδέψουμε στο όνειρο μέσα από τους στίχους του John Lennon, «Imagine».

Τα παραπάνω εξαίρετο υλικό για την επέτειο της 17ης Νοεμβρίου 1973 δημιουργήθηκε από τη Φιλόλογο καθηγήτρια του σχολείου μας κ. Αγγελική Δασκαλάκη για τις ανάγκες του φετινού εορτασμού.